De partij van de dag was die tussen de koplopers Hagen Poetsch en Liam Vrolijk. Voor we de partij inhoudelijk bespreken geven we de einduitslag alvast weg, in het geval u dat gemist mocht hebben. Vrolijk heeft het toernooi gewonnen. Hij kwam samen met de Duitser Hagen Poetsch en Shant Sargsyan uit Armeniรซ op zeven punten, waarna weerstandspunten de doorslag gaven.

Vrolijk gaat dus de geschiedenis in als winnaar van de 57ste editie van het Schaakfestival. Verdiend, zeker als je bedenkt dat hij in negen ronden geen partij verloor. Sargsyan werd officieel tweede en Poetsch derde. Overigens ontvangen de drie bovenaan de ranglijst wel een gelijk bedrag aan prijzengeld.

Vrolijk won het toernooi vorig jaar ook al gedeeld, maar toen mocht hij niet plaatsnemen in de Groningse ‘Hall of Fame’. Dit jaar was het toernooi voor hem al een ronde voor het eind geslaagd; hij behaalde toen zijn tweede GM-norm. Op de vraag wat hij belangrijker vond, zijn tweede norm of de toernooizege, koos hij na enig aarzelen toch voor de norm. Begrijpelijk, al noemde Poetsch zijn gedeelde toernooiwinst het beste resultaat uit z’n carriรจre.

Liam Vrolijk laat zijn partij zien aan Gert Ligterink en aan het publiek (Foto: Harry Gielen)

De 17-jarige Rotterdammer had speciaal voor de gelegenheid een Najdorf van stal gehaald. Hij vertelde achteraf daar al een tijdje mee te experimenteren, maar nog niet echt in het openbaar.

Zoals vaker in een scherpe Najdorf lijkt een snelle remise onwaarschijnlijk. Poetsch gaat met alles wat hij heeft op de zwarte koning af. Het is een van die moderne hoofdvarianten in de Siciliaanse Najdorf, waarin wit een kwaliteit offert voor zware druk op de vijandelijke stelling.

Vrolijk krijgt de zwaarbevochten enveloppe met inhoud overhandigd van toernooidirecteur Koen Lambrechts (Foto: Harry Gielen)

Pikant detail: het is dezelfde duizelingwekkende variant als vorig jaar in de afgesproken remise tussen Schoppen en Vrolijk, maar van dat voorbeeld is Poetsch allang afgeweken. Concreet: na 12…b5

speelde Poetsch 13.Txd7!? Een verbluffend kwaliteitsoffer, maar er is op topniveau al veel ervaring mee opgedaan. Schoppen speelde vorig jaar 13.Pd5 Pxd5 14.exd5 Ld6, een geheel andere aanpak. Na 13…Pxd7 ging het verder met 14.Pd5 Db8 15.Pa5 Lg7 16.Df3 

en hier verlaten we langzaam maar zeker de theorie. Er is nog een partij bekend met 16…0-0 waarna 17.Le7 Te8 18.Pc6 Db7 19.Pd8 Txd8 20.Lxd8 een optie is. Hoe dan ook, geen salonremise maar een messcherpe partij aan bord 1!

Hagen Poetsch in opperste concentratie (Foto: Harry Gielen)

Toch is er in die scherpe openingsvarianten altijd het gevaar van een snelle remise door eeuwig schaak of door zetherhaling, en dat hing ook bij Poetsch en Vrolijk even in de lucht. Met 21.Da3 had wit remise kunnen forceren, maar Poetsch besloot door te spelen met 21.Le2. Een dappere beslissing met een kwaliteit achter, maar het is voor zwart niet gemakkelijk om los te komen.21…0-0? faalt op 22.Pe7+ en 23.Dxd7 en ook na 21…Lxd5 22.Dxd5 g5 23.Lg3 is zwart aan handen voeten gebonden. Stelling na 21.Le2: 

Na 21…Ta7 ging Poetsch verder met 22.Td1. Daarna speelde zwart 22…La8, een verdacht trage zet in zo’n scherpe stelling. Wit voerde de druk verder op met 23.Lg4 waarna zwart probeerde te vluchten met 23…Kf8. Heel sterk was nu 24.Da3+! met als idee 24…Kg8 25.Pe7+ Kh7 26.Pac6 en het stort in elkaar bij zwart. Maar in plaats van 24.Da3+! speelde wit 24.Lf2 en nu kon zwart met 24…Pf6! zijn nadeel binnen de perken houden. Vrolijk leefde dus nog…

Liam Vrolijk tijdens de eerste beschietingen (Foto: Bart Beijer)

Uiteindelijk een opmerkelijk slot bij Poetsch en Vrolijk, de zenuwen spatten er al de hele partij vanaf. Eerst verzuimde Poetsch toe te slaan met 24.Da3+ en na 24.Lf2 Pf6 25.Da3+ 

bood hij in paniek remise aan. Na alle droevig stemmende varianten die hij deze ochtend al had uitgerekend ging Vrolijk zonder nadenken akkoord, ongetwijfeld met een groot gevoel van opluchting. En inderdaad, dat beaamde Vrolijk in het interview achteraf. De vorm van de dag was er niet, dus dan maar een halfje. Wit heeft het echter zo onhandig aangepakt dat zwart in de slotstelling alweer duidelijk beter staat! Ach ja, fouten over en weer, zo gaat dat in zinderende slotrondes.

Co-winnaar Shant Sargsyan verstopt zich in zijn hoody (Foto: Harry Gielen)

De Armeense tandem Shant Sargsyan en Artur Davtyan scoorde in deze slotronde 2 uit 2. Sargsyan wist zijn voordelinge stelling tegen de verrassing van het toernooi, de Indiase Mary Ann Gomes, te winnen, en kwam in punten gelijk met Vrolijk en Poetsch. Met kleine speldenprikjes wist hij het spel van Gomes handig te ontregelen. Na het verwarrende 21…Ld3 

reageerde wit niet goed met 22.exd3 (beter was 22.Td1) en nu kreeg zwart een prettige stelling. Even later weer een handigheidje van de Armeense grootmeester. Na 26.The1 

speelde hij 26…Pe4+! waarna wit de kwaliteit offerde met 27.Txe4 dxe4 28.Lxe4. Dit leek een kwestie van (goede!) techniek voor de zwartspeler. En inderdaad, Sargsyan zette zijn vrijpionnen in beweging en toen was het snel afgelopen: na 58…h3 hield Gomes het voor gezien. Zie hier de slotstelling:

IM Davtyan miste vlak voor de 40e zet een snelle winst tegen Sipke Ernst . Wit kreeg een moordend loperpaar en het was met weinig illusies dat Ernst aan een ‘wandelkoning’ begon. Na 38…Kh4 

had wit een eenvoudige winst in 39.fxg5, maar na 39.g3+? Txg3+ 40.hxg3 Kxg3 begon zwart aan een tweede leven. Omdat 41.fxg5?? faalt op 41…Df2+ en mat, zal wit in zijn heil moeten zoeken in 41.Te3+ Pf3+ 42.Txf3 Kxf3 43.Dc6+. En nu moest de Armeen er nog even voor werken. Het einde van zijn partij was sierlijk. Na 50…Kc4 

speelde Davtyan 51.De6+! Kxb5 (of 51…Kd4 52.Lb2 mat) 52.a4+ Kxa4 53.Db3 mat!

Alexandr Fier verloor eerder in de ronde al van Mikhail Ulybin. De kansloze nederlaag van de vorige ronde tegen Liam Vrolijk had er flink ingehakt bij de Braziliaanse grootmeester. Na 19 zetten stond er een bekende stelling uit de Panov-variant van de Caro-Kann op het bord. 

Het oordeel van de theorie is duidelijk: duidelijk beter voor wit. Er wordt gespeeld voor twee uitslagen: wit wint of zwart houdt het net remise. Fier – met wit! – speelde het echter klaar om deze stelling binnen de kortste keren te verliezen. Hij speelde echt onherkenbaar slecht. Een dramatisch slechte finish van een van de helden van het eerste uur hier in Groningen!

Om de prijzen deden de youngsters Lucas van Foreest en Thomas Beerdsen niet meer mee. De prijs van de laatste (nog bezig zijnde) partij van het toernooi hebben ze wel gewonnen. Op een zeker moment had Beerdsen vier pionnen voor zijn geofferde stuk, daar is was er na een tijdje nog maar eentje van over. Een gevalletje van net remise of net niet. De stelling na 41…Th3: 

Uiteindelijk werd het toren plus loper tegen toren. De Nederlands kampioen masseerde de IM zeer langdurig en zeer onaangenaam en na 107 zetten won hij dan toch. Een aardig slot van een toernooi waar Stadjer Lucas al met al niet tevreden over zal zijn.

Tot slot kan ook de nederlaag van Nikolas Lubbe tegen Sergey Tiviakov niet onvermeld blijven. De Duitse IM Lubbe leek na de zesde ronde regelrecht op weg naar een GM-norm, maar sloeg op tilt en scoorde drie nullen op rij.

Stadjer Sergey Tiviakov , geen toptoernooi voor hem (Foto: Harry Gielen)

‘Tivi’ wint dan weliswaar de laatste partij van het thuistoernooi, maar zal ook allerminst tevreden zijn. Na een nederlaag tegen Gomes in ronde 7 was een echt goede klassering uit den boze, al wint de Stadjer dan wel weer professioneel de laatste twee partijen.

Machteld van Foreest (Foto: Harry Gielen)

Waren er verder nog uitschieters in de A-groep? Niet echt. Tim Grutter speelde een goed toernooi. Zelfs kans op een IM-norm, maar dan speel je tegen grootmeester Michal Krasenkow in de laatste ronde. weer geen slechte partij, maar wel een nul.

Machteld van Foreest had geen bijzonder toernooi en hetzelfde kan gezegd worden over dat andere talent uit Groningen, Jonas Hilwerda. De prestatie van promovendus uit de B-groep Gertjan Haan is wel noemenswaardig. Met vier punten deed hij het niet slecht. Hij speelde remise tegen maar liefst vier titelhouders: een IM, een FM, een CM en een WIM. Daar zijn helaas voor hem echter geen aparte prijzen voor.

Deze ronde niet zo veel snelle remises in de A-groep, wel in de B-groep. Na slechts acht zetten stelde Ruben Slagter aan Victor Akotchik voor het punt te delen, hetgeen de laatste accepteerde. Akotchik was daarmee verzekerd van de winst van de B-groep. Alleen de twee spelers op bord twee konden nog samen met de Stadjer op de hoogste podium komen.

Die snelle remise is misschien een rare keus van Slagter, al legt hij het zelf als volgt uit: “Ik ben bekaf. Als hij nou een Scandinaviรซr of Siciliaan had gespeeld, dan was er wel voor gegaan,” aldus de Parijzenaar, die overigens in zijn TPR zijn eigen rating net overtrof en daarmee een prima toernooi speelde.

Ruben Slagter (Foto: Bart Beijer)

In de B-groep moest Stadjer Akotchik na zijn vlotte remsie tegen Slagter dus hopen dat de pot tussen David Novotny en Leon de Vries in remise eindigt. Dat gebeurde niet, want de jonge Tjech Novotny verloor onverwachts.

Zijn aanval won aanvankelijk een stuk, terwijl zijn tegenstander het moest doen met speculatieve stukoffers. Als beide koningen niet mat gaan, is het materiaal doorslaggevend, maar Novotny deed een ongelukkige zet en verloor alsnog de partij.

Leon de Vries uit Voerendaal wint dus zomaar gedeeld de zeer sterk bezette B-groep. Hij schaakt pas twee jaar, maar doet dat wel heel serieus, inclusief trainer en inclusief het spelen van toernooien.

V.l.n.r. Leon de Vries, Victor Akotchik, toernooidirecteur Koen Lambrechts en Ruben Slagter (Foto: Harry Gielen)

Maar ook Novotny kan terugkijken op een goed toernooi. Het is een understatement hem underrated te noemen. Volgens Slagter, de enige die wel van hem won, is Novotny overduidelijk de schaker met het meeste talent in de B-groep. De Tjech vindt zichzelf op de einduitslag terug op een ongedeeld vijfde plaats met 6,5 uit 9. Vooraf had hij daar – met een rating van net boven de 1800 – misschien voor getekend. Achteraf zal hij niet in z’n nopjes zijn.

Uiteindelijk werden Slagter en de sluwe, ervaren Duitser Uwe Ritter gedeeld derde met ieder zeven punten. Ritter speelde niet รฉรฉn partij remise en verloor alleen van Feline Waardenburg en Jorn Torenbosch. Twee schakers die terug kunnen kijken op een veelbelovend toernooi, waar – als je het hen zelf vraagt – veel meer in had gezeten. Het zou ons niets verbazen als Novotny volgend jaar terugkomt in de A-groep.

Edim Salihbegovic (Foto: Bart Beijer)

Het schaakleven kan heel hard zijn, bleek ook vandaag in de B-groep. In een gelijke stelling tegen Edim Salihbegovic gaf jeugdtalent Arthur de Winter een volle toren weg. Hij zag direct wat hij gedaan had, begroef zijn hoof in zijn armen en toen dat hoofd eruit kwam gaf hij direct op. Een goed toernooi voor De Winter besloten in mineur. Een vrij matig toernooi van Salihbegovic met toch nog een gratis halfje.

Tot slot in de B-groep liet talent Roger Labruyere met enkele fraaie partijen zien dat hij het spelltje prima snapt. Ook daar gaan we – net als overigens van De Winter – nog veel van zien. Verder enthausiasme, een hoop frustraties en veel andere emoties in de sterk bezette B-groep.

In de Compact A was slechts รฉรฉn favoriet, en dan ook echt maar eentje. We hadden er tot nog toe we nog niet te veel aandacht besteed. Dat kwam ook omdat we er eigenlijk wel vanuit gingen dat die groep een kluif zou worden voor de Tjechische grootmeester Vojta Plat.

Maar dan kent hij Simon Elgersma nog niet. Ondanks dat de student Econometrie aan de RUG de laatste tijd op papier niet veel sterker is geworden, speelt hij nog niet eens zo slecht. Maar ja, de potten afmaken, dat lukt nou net niet de laatste tijd.

Nu dus wel, en niet tegen de minste. Niet alleen het resultaat, maar ook de manier waarop was indrukwekkend. een partij uit รฉรฉn stuk, zeker eentje om nog eens na te spelen. In zijn groep werden Pham Khoi en Guy Bielderman gedeeld tweede, samen met Vojta Plat en Enrico Vroombout (beiden niet op de foto).

Pham Khoi, Simon Elgersma en Guy Bielderman (Foto: Harry Gielen)

Een erg matig resultaat van Plat, die meer dan vierhonderd ratintpunten meer had dan de concurrentie. We zien hem volgend jaar ongetwijfeld weer in de A-groep.

De Compact B-groep werd een kluif voor Elmar Roothaan met . Gedeeld tweede werden Jaap Hettinga, de Ijslander Oddgeir Ottesen, Erwin Reintke en Paul van Velthoven.

Sake Jan de Boer was samen met Anne van der Veen en Tony Westermann de beste in Compact C met 4,5 punt. Op de vierde plek eindigde Dylan Torensma.